IJssel
De IJssel is een aftakking van de Rijn en wordt beschreven als de mooiste rivier van Nederland.
Over de IJssel
De IJssel is 127 km lang. De unieke riviernatuur met uiterwaarden in de IJsselvallei tot de polders in de IJsseldelta en rijke cultuurhistorie met Hanzensteden, IJsselhoeven en IJssellinie maken dat de IJssel de “mooiste rivier” titel meer dan verdient.
Historische achtergrond
De IJssel heeft een rijk verleden die teruggaat tot de middeleeuwen. Ooit een belangrijke handelsroute, heeft de rivier bijgedragen aan de groei en welvaart van de regio. In de vroege middeleeuwen speelde de IJssel een belangrijke rol in het economische en sociale leven van de regio's die grensden aan haar oevers. De rivier diende als een cruciale handelsroute, waarlangs goederen werden vervoerd tussen verschillende handelscentra in West-Europa. De steden langs de IJssel, zoals Hattem, Zwolle, Deventer en Zutphen, bloeiden op vanwege hun strategische ligging aan deze handelsader. De IJssel maakte deel uit van een groter netwerk van rivieren die door Europa liepen, waardoor het mogelijk was om producten zoals graan, hout, en zout te transporteren.
Naast haar economische betekenis was de IJssel ook van militair belang. Haar rivierbanken werden vaak bewoond door versterkte nederzettingen en kastelen, die strategisch waren geplaatst om de rivier over te steken en om het omringende land te verdedigen. Deze vestingen waren cruciaal tijdens conflicten en invasies, die niet ongewoon waren in deze periode van Europese geschiedenis.
De vroege middeleeuwen waren ook een tijd waarin de natuurlijke omgeving rond de IJssel intensief werd gebruikt voor landbouw en veeteelt. De vruchtbare uiterwaarden boden ideale omstandigheden voor landbouwactiviteiten, terwijl de bossen in de omgeving werden gebruikt voor houtwinning en jacht.
De IJssel, boeiende grens van Heerde
De oostelijke grens van de gemeente Heerde wordt gevormd door de IJssel. Deze aftakking van de Rijn is vooral belangrijk voor de kern Veessen. Het dorp ligt prachtig aan een grote meander van deze rivier. Waar een rivier is, zijn ook uiterwaarden en die zijn hier buitengewoon boeiend. Cultuurhistorische landschapselementen, statige IJsselhoeven, het roodbonte MRIJ-vee maar ook ooievaars en talrijke soorten weide- en watervogels zorgen er voor dat het oog heel veel te zien krijgt.
Het verloop van de IJssel
De IJssel, een belangrijke rivier in Nederland, doorkruist een uitgestrekt stroomgebied dat zich uitstrekt door de provincies Gelderland en Overijssel. Haar reis begint bij de samenvloeiing met de Rijn bij Westervoort (bij Arnhem) en voert langs historische steden zoals Zutphen, Deventer Kampen en Zwolle, waarbij ze pittoreske dorpjes en uitgestrekte natuurgebieden passeert. De rivier vervolgt haar weg naar het noorden en mondt uiteindelijk uit in het Ketelmeer, dat verbonden is met het IJsselmeer. Dit waterrijke gebied vormt een belangrijke schakel tussen het oosten van Nederland en de grote wateren van het westen, en biedt tal van recreatieve mogelijkheden voor bewoners en bezoekers.
Hoge waterstanden van de IJssel
De rivier snijdt door het landschap, omzoomd door vruchtbare oevers die al eeuwenlang het toneel zijn van menselijke activiteit en nederzettingen. Hoewel de IJssel cruciaal is voor transport en landbouw, brengen haar regelmatige overstromingen uitdagingen met zich mee voor de bewoners langs haar waterkanten. Uiteindelijk bereikt de rivier haar monding in het Ketelmeer, waar ze haar water afgeeft aan het grotere IJsselmeer, en zo een belangrijke rol speelt in het waterbeheer van Nederland. Aan beide zijden liggen dijken langs de IJssel waarover wegen zijn aangelegd. De dijken beschermen inwoners en verlaagd de kans op overstroming tijdens een hoge waterstand van de rivier.
Met je voeten in de IJssel
De IJsselvallei is een paradijs voor natuurliefhebbers. Wandel langs de waterkant en bewonder de diverse flora en fauna, van zeldzame vogelsoorten tot kleurrijke bloemen.
Staatsbosbeheer heeft tien mooie locaties langs de IJssel uitgezocht die via een gemarkeerd paadje te bereiken zijn. Op de oever zijn grote zitstenen geplaatst, waarvandaan je een prachtig uitzicht op de rivier hebt. Je kunt afdalen naar de waterkant, je schoenen uitdoen en daadwerkelijk met je voeten in de IJssel staan. In de Vorchterwaarden vind je deze plek: 2 kilometer ten noordoosten van Veessen aan de IJsseldijk. Je kan ook het Elsvoorderpad volgen ernaar toe.
Haven van Heerde
De rivier heeft een unieke haven gecreëerd voor de gemeente Heerde: de Hank, een afgesneden rivierbocht die nu bekendstaat als de Kozakkenhaven. In het verleden fungeerde deze haven als vlucht- en overwinteringshaven voor kleinere schepen. Tegenwoordig vormt de Kozakkenhaven een aantrekkelijk rivierfront voor Veessen, met de molen van Bats als een opvallend herkenningspunt.
De IJssel: Belangrijke Scheepvaartroute
De IJssel, de langste rivier van Nederland, stroomt van oost naar west en is een essentiële scheepvaartroute die het IJsselmeer verbindt met de Rijn. Deze rivier speelt een cruciale rol in de waterhuishouding en de economie van de regio. De scheepvaart op de IJssel is van groot belang voor het transport van goederen en mensen, en draagt zo bij aan de ontwikkeling van de lokale economie.
Varen op de IJssel
De IJssel is een uitstekend bevaarbare rivier die zowel commerciële scheepvaart als recreatieve activiteiten ondersteunt. Dankzij het goed onderhouden vaarwater kunnen binnenvaartschepen, pleziervaartuigen en jachten moeiteloos de rivier bevaren. Voor recreanten biedt de IJssel schilderachtige routes door een prachtige natuurlijke omgeving en langs pittoreske dorpen aan de oevers. De veelzijdigheid van de IJssel als waterweg, met zowel functionele als recreatieve mogelijkheden, maakt het een populaire keuze voor verschillende gebruikers.
Pontjes
Om de IJssel over te steken en de Veluwe te verbinden met Salland, zijn er in de gemeente Heerde twee veerponten die de weerszijden van de rivier met elkaar verbinden. Het eerste is het professionele Wijhese veer tussen Vorchten en Wijhe, een belangrijke schakel voor personenvervoer tussen Gelderland en Overijssel. Oude documenten tonen aan dat er al in 1379 een overzetplaats was.
Het tweede veer is het Kozakkenveer, dat volledig gerund wordt door vrijwilligers. Zij zetten zomers tienduizenden fietsers over tussen Veessen en het natuurgebied Duursche Waarden. Aan de overkant kunnen bezoekers de uitkijktoren beklimmen voor een prachtig uitzicht over de IJssel. Het Kozakkenveer vaart van 1 april tot 1 oktober.
Oude IJsselloop
Het kunstproject Verbeelding van de Oude IJsselloop maakt de historische loop van de IJssel weer beleefbaar voor bewoners en bezoekers. De Veldkabinetten van Sannah Belzer en de Zichtpunten van Jeroen Hoogstraten creëren verbinding en geven meer inzicht in het verleden en de identiteit van het gebied rond Marle, Vorchten en Veessen, dat steeds in verandering is zoals het project van Ruimte voor de Rivier. Lees hier meer over de Oude IJsselloop.
Langs de IJssel
In 2023 zond Omroep Max de serie 'Langs de IJssel' uit waarin presentator Huub Stapel de IJssel van Westervoort naar Kampen volgt langs en op het water. In aflevering 4 meert hij aan in Veessen, gemeente Heerde. De afleveringen zitten vol mooie dronebeelden en persoonlijke verhalen van IJsselvalleibewoners. Kijk hier de serie terug.
Plan je bezoek aan de IJssel
Benieuwd naar de leuke activiteiten en recreatie die je er kunt vinden? Van wandel- en fietsroutes tot cultuur en bezienswaardigheden, een bezoek aan de mooiste rivier van Nederland biedt meer dan alleen een prachtig plaatje. Naast de diverse activiteiten kun je ook lokale evenementen bezoeken, zoals de jaarlijkse IJsselbiënnale.
Ontdek de veelzijdigheid van de IJssel en plan je bezoek aan Heerde vandaag nog. Laat je meeslepen door de natuur, cultuur en gastvrijheid van deze prachtige regio.